In schril contrast

Om prestaties op hoog niveau te leveren gaan sporters vaak tot het uiterste. Recreanten, maar zeker professionele atleten. Wedstrijdvoorbereiding, trainingsmethoden, voeding, mediatraining, leefstijl en leefomgeving. Een scala aan facetten wordt tegenwoordig geanalyseerd en gebruikt om de prestatie te verhogen. Om omgevingsfactoren zo optimaal mogelijk te maken. Ook medicijngebruik maakt deel uit van dit sporters ecosysteem. Dit gebruik ligt echter zeer snel in een sensitief en grijs gebied. Kijk naar de discussie rondom het schildklierhormoon ‘Thyrax’ afgelopen week in de schaatssport.

In ‘Jip en Janneke’ taal: er wordt gesjoemeld met dit medicijn.

 
Schaatsvedette Ireen Wust is zich van geen kwaad bewust, maar voelt zich geroepen om tekst en uitleg te geven. “Ik ben er kwaad over dat er mensen zijn geweest die het hebben gebruikt op niet-medische indicatie en daardoor het in een negatief daglicht zetten voor de mensen die ergens last van hebben.” Dit statement bracht Wust uit als verklaring voor haar gebruik van het schildklierhormoon. Blijkbaar wordt dit medicijn in de schaatssport ook gebruikt als prestatie verhogend middel. En zijn er doctoren die dit voorschrijven zonder daar een medische grond voor te hebben. Wust kreeg bijval van Cees-Rein van den Hoogenband, de chef-arts van TeamNL. “Wij komen in toenemende mate erachter dat in de topsportgeneeskunde wel erg liberaal met medicijnen omgegaan wordt. Dat heeft mijn zorg. Ik vind dat je een bewezen indicatie moet hebben om iemand medicijnen te geven”. Een politiek gevat antwoord. In ‘Jip en Janneke’ taal: er wordt gesjoemeld met dit medicijn.

In schril contrast van deze discussie staat een andere vorm van het toepassen van een medicijn in de sport. Een bericht tijdens de Dam tot Damloop van afgelopen zondag viel me daarbij op. We moeten eigenlijk terug naar 2014. De 24-jarige Arthur Fonville komt om het leven tijdens deze wedstrijd. Hij was oververhit geraakt, zakte na de finish in elkaar en overleed uiteindelijk aan een hitteberoerte. Zijn temperatuur liep op tot 42 graden Celsius en zijn lichaam kon dat niet meer reguleren. Dit tragische ongeval was de aanzet tot een nieuw experiment. Zijn vader Joost is de drijvende kracht achter deze proef waarbij een medicijn tijdens een extreme inspanning meet of er issues zijn met de opwarming van je lichaam.

Je kent de beelden wel van marathonlopers die zwalkend de finish passeren. Ze zijn vaak bevangen door de hitte of een ernstig vochttekort en hebben een verstoorde hersenwerking.

Ik ben geen doctor maar een hitteberoerte kun je door heftige inspanningen krijgen. Als warmte onvoldoende wordt afgevoerd, kan warmtestuwing ontstaan. Zeker als de vochtigheidsgraad van de lucht hoog is en er geen goede ventilerende kleding wordt gedragen, kan de warmte onvoldoende worden afgevoerd, waardoor de lichaamstemperatuur stijgt. Gedurende langere inspanningen verliest men als snel 4 liter vocht. Vooral ongeoefende sporters zweten sneller en verliezen daarbij veel zouten, waardoor spierkrampen en duizeligheid kunnen ontstaan. Zodra je temperatuur door inspanning hoger wordt dan 40 graden Celsius, is er sprake van hyperthermie, een abnormaal hoge lichaamstemperatuur. Bij meer dan 42 graden heb je kans op een hitteberoerte. Hierbij gaat het bloed stollen, gaan cellen lekken en vallen vitale organen uit. Minder technisch uitgelegd. Je kent de beelden wel van marathonlopers die zwalkend de finish passeren. Ze zijn vaak bevangen door de hitte of een ernstig vochttekort en hebben een verstoorde hersenwerking.

De temperatuurcapsule wordt ingebracht in je lichaam en op je smartphone kun je de temperatuur van vitale onderdelen aflezen in een app. Een trigger om op het juiste moment te koelen door bijvoorbeeld te drinken. Maar ook om uit te stappen als het verkeerd dreigt te gaan. Een diagnosemiddel dat preventief kan werken. In deze editie van de Dam tot Damloop liepen voor het eerst hardlopers mee, die deze speciale capsule hebben geslikt om de lichaamstemperatuur in de gaten te houden. Aan het Radboud UMC wordt onderzoek verricht hoe je beter kunt presteren als je temperatuur relatief laag blijft. Lichaamstemperatuur is een belangrijke variabele geworden voor de topsporters. Het is onderdeel van het ecosysteem. Deze capsule is ontwikkeld om sporters maximaal te laten presteren. Maar vooral om te gaan voorkomen dat recreanten en professionals niet overlijden. Dank je wel Joost Fonville.